به گزارش تارک خودرو: درجه اندازه گیر فشار تایر، گیج فشار مورد استفاده برای اندازه گیری فشار باد داخل تایرهای وسایل نقلیه می باشد. از آنجایی که هر تایر در فشار باد معینی، تحمل بار مشخصی را دارد، از این رو تنظیم فشار باد تایر در مقدار بهینه ی توصیه شده از طرف کارخانه سازنده، بسیار حایز اهمیت است. در ضمن مقدار فشار بهینه ی توصیه شده، برای حالت سرد تایر می باشد؛ بنابراین بسیار حایز اهمیت است که زمان بازدید تایرها، از سرد بودن تایرها اطمینان داشته باشید. فشار باد سرد ( Cold Inflation Pressure ) به این معنی است که خودرو هنوز یک مایل را طی نکرده است.
بازدید مناسب فشار تایر نیازمند درجه ی اندازه گیری فشار باد ( Tire – Pressure Gauge ) مناسب است.بسیاری از مردم به اشتباه باور دارند که با نگاه کردن به تایر و دیواره ی جانبی آن می توانند فشار باد تایرها را بازدید کنند. همچنین بسیاری دیگر، از درجه ی اندازه گیری موجود در پایگاه های تعمیرات خودرو که در صورت عدم استفاده صحیح، قابل ارزیابی نیستند استفاده می کنند. برای اندازه گیری فشار باد تایر کامیون ها و وانت بارها، بهتر است از گیج های دو سره ای که تا ۱۲۰psi فشار را با حدود ۲psi خطا نشان می دهند، استفاده نمود.
بعد از تکمیل بازدید فشار باد تایرها، درپوش سوپاپ ها را قرار دهید، تا از ورود آلودگی و رطوبت به درون آن ها جلوگیری شود. همچنین بخاطر داشته باشید که در هر بار تعویض تایرها، سوپاپ ها نیز باید تعویض شوند، که این امر جلوگیری از تغییرات فشار باد ناگهانی تایرها را تضمین می نماید.
بسیاری از خودروها از قبیل کادیلاک SRX و جیپ، مجهز به سنسورهای فشاری هستند که راننده را قادر به فهمیدن فشار هر چهار چرخ – به طور همزمان – از داخل خودرو می نمایند.
از سال ۲۰۰۵، بسیاری از خودروها از سیستم پایش غیر مستقیم فشار باد تایر ( در ادامه ی مطلب توضیح داده می شود ) استفاده می کنند. در این سیستم، ترمز ضد قفل ( ABS )، تایری را که بیشتر از بقیه خم شده و یا به عبارتی کم بادتر است را مشخص می کند. از سال ۲۰۰۷، همه خودروهای جدیدی که در آمریکا فروخته می شوند ( تولید شده در آمریکا یا وارد شده از کشورهای دیگر ) و زیر ۱۰۰۰۰ پوند وزن دارند، باید به سیستم پایش مستقیم فشار باد تایر مجهز شوند.
بسیاری از رانندگان تنها هنگامی که می فهمند تایرشان در آستانه خوابیدن بر روی زمین است، اقدام به تنظیم آن می نمایند؛ که همین امر می تواند تاثیرات نامطلوبی بر روی قابلیت راندن، مصرف سوخت ایمنی خودرو داشته باشد.
بسیاری از دفترچه های راهنمای مالکان خودرو، بازدید هفته ای یکبار را قبل از آغاز حرکت خودرو پیشنهاد می کنند. البته شرایط محیطی مانند تغییرات دما و تغییرات ارتفاع نیز از دیگر عوامل اضافی تاثیرگذار بر میزان فشار باد تایرها می باشند.
- شرح عملکرد و اجزای داخلی نوعی نشانگر ( گیج – Gauge ) ساده فشار تایر:
ابتدا سه مرحله ی ساده برای اندازه گیری فشار تایر با گیج را شرح می دهیم:
۱- در موقعیت ثابتی قرار بگیرید، تا گیج فشار را بر روی تنه ی ( ساقه ی ) سوپاپ قرار دهید.
۲- گیج را بکار برده، آب بندی مناسبی را بین گیج و تنه ی سوپاپ فراهم کرده، و هوای داخل تایر را به سمت گیج آزاد کنید. توجه کنید که چگونه پین داخل گیج فشار، پین داخل تنه ی سوپاپ را در خلاف جهت، به منظور آزاد کردن هوای داخل تایر، فشار می دهد.
۳- فشار را از روی گیج بخوانید.
در داخل استوانه ای که بدنه ی گیج را شکل می دهد ( لوله یا تیوب گیج )، پیستون کاملا آب بندی شده ی کوچکی وجود دارد، که بیشتر شبیه پیستون داخل پمپ دوچرخه است. داخل لوله ی گیج بصورت کاملا صیقلی پرداخت شده، و با روغنی سبک روغنکاری می شود، تا آب بندی را بهبود بخشد؛ همچنین پیستون از لاستیک نرمی ساخته شده است که به دقت با لوله ی گیج آب بندی می شود.
در شکل زیر، شما می توانید پیستون ( Piston ) را در یک انتهای لوله ی گیج و مانع ( متوقف کننده ) ( Stopper ) را در طرف دیگر ببینید. یک فنر در داخل لوله، ما بین پیستون و مانع قرار می گیرد، بطوریکه متراکم شدنش، پیستون را به سمت چپ لوله فشار می دهد.
با دقت در تصاویر می توانید، یک سطح کروی شکل جالب را در انتهای چپ گیج که تو خالی نیز می باشد، مشاهده نمایید. دهانه ی این کره طوری شده است که با تنه ی سوپاپ هم مرکز می شود، بطوریکه اگر شما از دهانه نگاه کنید، می توانید آب بندی لاستیکی ( Rubber Seal ) و پین ثابتی ( Fixed Pin ) را ببینید.
آب بندی لاستیکی، هوای فشرده را نسبت به لبه ی تنه ی سوپاپ آب بندی کرده، و از خروج فشار در حین اندازه گیری جلوگیری می کند.
پین گیج، پین سوپاپ را به داخل تنه ی سوپاپ فشار می دهد تا اجازه ی خارج شدن جریان هوا به داخل گیج را بدهد. هوای فشرده همچنین می تواند از اطراف پین، از میان گذرگاه تو خالی داخل کره به داخل محفظه ی پیستون جریان یابد.
زمانی که گیج فشار بر روی تنه ی سوپاپ تایر قرار می گیرد، هوای فشرده داخل تایر به طرف بیرون می جهد و پیستون را به سمت راست می راند؛ بطوریکه فاصله ای که پیستون طی می کند، متناسب با فشار داخل تایر می باشد ( هوای فشرده پیستون را به سمت راست و فنر آن را به سمت چپ هل می دهد ).
گیج ها برای حداکثر فشار معینی طراحی می شوند. برای مثال، گیجی امکان اندازه گیری تا ۶۰psi را فراهم می کند؛ یعنی فنر آن به نحوی کالیبره (درجه بندی ) شده است که ۶۰psi فشار می تواند پیستون آن را تا انتهای مسیر لوله به سمت راست براند. همانطور که ۳۰psi فشار، پیستون را به اندازه ی نصف مسیر لوله به سمت راست می راند.
وقتی شما گیج را از تنه ی سوپاپ جدا می کنید، جریان هوای فشرده متوقف شده، و فنر فورا پیستون را به سمت چپ هل می دهد.
برای اینکه امکان دانستن فشار داخل تایر برای شما فراهم شود، یک میله ی مدرج ( Calibrated Rod ) در داخل لوله ی گیج نیز وجود دارد.
در شکل قبل فنر نشان داده نشده است، اما میله ی مدرج داخل فنر قرار می گیرد. میله ی مدرج در قسمت بالای پیستون سوار شده و به یکدیگر متصل نیستند.
زمانی که گیج بر روی سوپاپ تایر قرار می گیرد، با وارد شدن هوای فشرده ی داخل تایر به درون گیج، پیستون به سمت راست حرکت کرده، و میله ی مدرج را نیز هل می دهد؛ و زمانی که گیج از روی سوپاپ برداشته شده و فشار آزاد می گردد، پیستون به سمت چپ حرکت می کند، اما میله در حداکثر موقعیت خود باقی می ماند تا به شما اجازه ی خواندن فشار را بدهد.
منبع: تکنولوژی شاسی خودرو، انتشارات پارتیان، مهندس حسین رمضانی
