سیستم پیروتکنیک (انفجاری)

نمودار ساده رابطه اجزاء

به گزارش تارک خودرو: کامپیوتر شدت ضربه را ارزیابی می کند و مدول های انفجار مختلف مانند کیسه های هوا و پیش کشنده ها را راه اندازی می کند.

یک عملکرد عیب یابی در این واحد تعبیه شده که می تواند راننده را از عیب سیستم یا پیکربندی غلط مطلع کرده و باعث روشن شدن چراغ هشندار دهنده شود.

۱- مدول انفجاری

مدول انفجاری (پیروتکنیک) عبارت از یک سیم نازک است که داخل ماده منفجره قرار دارد. به محض اینکه یک جریان برق از این سیم عبور کند، ماده منفجره مشتعل می شود و انفجار شدیدی بوجود می آید.

این مجموعه با عنوان مولد گاز شناخته می شود. از نظر الکتریکی، این مدول انفجاری مانند یک مقاومت الکتریکی کنترل می شود.

هشدار: از استفاده مولتی متر برای تست مدول انفجار جرقه اکیدا خودداری نمایید، چرا که خطر عملکردن آن به علت جریان الکتریکی مورد استفاده در ابزار وجود خواهد داشت.

 

برای جلوگیری از ریسک ایجاد یک انفجار اتفاقی، در مدول انفجار، اتصالات و بعضی از کانکتورهای کامپیوتر از شنت (Shunt) استفاده شده که به محض اینکه اتصالات از هم جدا شدند مدار را اتصال کوتاه می کند.

توصیه های کلی

فقط پرسنل دوره دیده و کارآمد می توانند بر روی سیستم های کیسه هوا و کمربند پیش کشنده کار کنند. رجوع شود به مستندات فنی.

مواردی که تست باید روی سیستم انجام گیرد:

• چراغ هشدار دهنده عیب روشن شود.
• بعد از یک برخورد.
• بعد از انجام عملیات بر روی سیستم.
• بعد از سرقت.
• هنگام فروش به عنوان یک خودروی دست دوم.

ضروری است در حین انجام عملیات ذیل کامپیوتر ایربگ قفل شود و سویچ موتور خاموش باشد.

• عملیات بر روی سیستم پیروتکنیک
• عملیات بر روی بدنه
• پیاده و سوار کردن موتور خودرو و گیربکس آن
• پیاده کردن داشبود و صندلی ها
• تعویض لوله اگزوز
• پیاده کردن جعبه فرمان و ستون فرمان

اجزاء پیروتکنیک ایربگ و کمربند پیش کشنده همگی عمر مفید محدودی دارند ( رجوع شود به دفترچه گارانتی و سرویس ).

از عملیات بر روی مدول های پیروتکنیک در نزدیکی منبع گرما و شعله خودداری کنید. چون خطر انفجار وجود دارد.

قبل از دور انداختن یا اوراق کردن یک مدول پیروتکنیک که منفجر نشده، ضروری است که به روش تخریب در دستورالعمل تعمیرات رجوع شود.

 

روش های عیب یابی

مستندات مرجع

مستندات مرجع از ضروریات یک ابزار عیب یابی می باشند. هنگام انجام عملیات بر روی عنصرهای پیروتکنیک این امر بیشتر صادق است.

برای انجام بر روی سیستم های کیسه هوا و پیش کشنده، مستندات فنی مختلفی وجود دارد که لیستی از آن ها را در زیر مشاهده خواهید کرد.

هشدار: اول رجوع کنید به مستندات مرجع در Dialogys و بررسی نمایید که اطلاعیه فنی در خصوص موضوعی که بر روی آن کار می کنید وجود دارد یا خیر؟

دستگاه عیب یاب

با دستگاه عیب یاب می توان یک پروسه کامل عیب یابی را بر روی سیستم از طریق کامپیوتر کیسه هوا (عیب، وضعیت و پارامتر) انجام داد که این، عملکرد XR BAG را تکمیل می نماید. با استفاده از حالت فرمان (Command Mode)، این امکان وجود دارد که کامپیوتر را قفل و یا قفلش را باز کرد. فرمان قفل، خطوط راه انداز سیستم انفجاری را از کار می اندازد و این اجازه را می دهد که عملیات بر روی سیستم بدون خطر انفجار انجام گیرد.

 

عملکرد XR BAG

عملکرد XR BAG جزئی از دستگاه عیب یاب می باشد. این عملکرد تست اجزاء انفجاری (پیروتکنیک) را ممکن می سازد.

تست های موجود عبارتند از:

۱- بررسی مقاومت هر نقطه بر روی سیم کشی مربوطه

۲- بررسی ولتاژ تغذیه واحدهای الکترونیکی

۳- تست عایق بودن مدار نسبت به بدنه و تغذیه مثبت باتری

۴- تست چراغ هشدار دهنده ایربگ بر روی صفحه نشانگرها

۵- تغذیه ۳٫۵ ولت برای تست ایربگ مستقل

 

یک ابزار XR Bag مستقل نیز قابل دسترسی می باشد: ELE 1288

آداپتورها

برای استفاده از XR Bag از آداپتورهای متفاوتی استفاده می شود که بستگی به مدل خودرو دارد.

این آداپتورها امکان انجام تست بر روی مدارهای سیستم های انفجاری مختلفی را می دهند.

بعضی از این آداپتورها می توانند به کانکتورهای صندلی هم وصل شوند.

 

شبیه سازی مدول انفجار

یک شبیه ساز مدول انفجار که در یک بلوک قرمز رنگ قرار گرفته، دارای همان مشخصات الکتریکی است که یک مدول انفجار واقعی دارد و به جای یک جزء پیروتکنیک نصب می گردد.

بنابراین این قطعه در پروسه عیب یابی نقش یک جزء‌ پیروتکنیک را ایفا می کند.

 

ابزار مخصوص تخریب

برای جلوگیری از اتفاقات ناگهانی، باید قبل از اینکه خودرو و یا قطعات اوراق شوند، مولدهای گاز پیروتکنیک کیسه های هوا و پیش کشنده های کمربند منفجر شوند.

باید حتما از ابزار مخصوص ELE 1287 ، ELE 1287 – 01 ، ELE 1287 – 02 استفاده شود.

 

کیسه هوا و پیش کشنده کمربند ایمنی

در شروع برخورد یا تصادف، قفل پیروتکنیکی بطور سریع کمربند ایمنی را سفت می کند. سپس کیسه هوا منفجر می شود  تا از سر و سینه در مقابل برخورد با اجزاء خودرو جلوگیری کند.

تعداد پیش کشنده و کیسه هوا به تجهیزات خودرو بستگی دارد. اصول عملکرد و تست ها همیشه یکی می باشند. فقط شرایط برای شروع عمل کردن آنها تغییر می نماید.

پیش کشنده

سیستمی است که از بدن سرنشین با سفت کردن کمربند ایمنی بر روی آن به نحو بهتری محافظت می کند. حرکت کمربند ایمنی را کاهش داده و سرخوردن سرنشین بر روی نشیمنگاه صندلی را محدود می نماید. (با کمک عضو عرضی ضد سرخوردن صندلی)

در واقع در هنگام یک برخورد ممکن است باسن سرنشین از زیر قسمت پایین کمربند سربخورد. در این حالت سرنشین دیگر توسط استخوان های محکم دو طرف لگن خاصره نگه داشته نمی شود بلکه این کار توسط شکم که عضو حساسی است صورت می پذیرد که به نوبه ی خود می تواند منجر به جراحت شود.

سیستم پیش کشنده توسط کامپیوتر ایربگ کنترل شده و هنگامیکه شتاب منفی به حد معینی رسیده باشد، حدودا ۱۵ هزارم ثانیه پس از برخورد عمل می کند.

قفل کمربند ایمنی به کابل (۱) وصل شده که خود آن به یک سیستم پیش کشنده متصل می باشد. کابل به یک پیستون (۲) متصل می باشد. این سیستم دارای یک مولد گاز (۳) می باشد (مدول احتراق + ماده انفجاری) که بصورت الکترونیکی فعال می شود.

در حین برخورد، مولد گاز موجب انفجار ماده انفجاری می شود. فشار شدید گاز که توسط انفجار بوقوع پیوسته، خیلی سریع پیستون را به عقب می راند و کابل را می کشد و کمربند ایمنی محکم می شود.

حرکت کمربند ایمنی بین ۷۰ الی ۱۰۰ میلی متر (وقتی شخص داخل صندلی نباشد) متغیر می باشد که بستگی به مدل پیش کشنده دارد. ساچمه ها (۴) از حرکت بالعکس پیستون جلوگیری می کند.

تست های ممکن:

• اتصالات سیم ها و دسته سیم ها، مقاومت مدول انفجار
• خطوط سیستم راه انداز انفجار
• انطباق پارامترها با دستگاه عیب یاب

کیسه هوا

کیسه هوا یا ایربگ می تواند از برخورد سرنشین با اجزاء مختلف خودرو (مانند فرمان، داشبورد، تجهیزات کناری و غیره) جلوگیری کند و یا ضربه را جذب کند. عملکرد آن مکمل عملکرد کمربند ایمنی می باشد. وقتی فعال می شود، مولد گاز پیروتکنیکی کیسه هوا را پر از گازی که پایه آن نیتروژن می باشد می کند.

این موارد توسط کامپیوتر ایربگ کنترل می شوند. انفجار پس از ۳۰ هزارم ثانیه بعد از برخورد شروع می شود و سپس کیسه ۳۰ هزارم ثانیه طول می کشد تا باد شود.

 

تست های ممکن:

• اتصالات سیمی، مقاومت های مدول های انفجار
• خطوط سیستم راه انداز انفجار
• انطباق پارامترها با دستگاه عیب یاب

کامپیوترها 

نقش واحدهای الکترونیکی تحلیل شتاب منفی خودرو با استفاده از سنسورهای داخلی و بیرونی (برخورد کناری) می باشد، تا از عمل کردن مدول های انفجاری اطمینان حاصل نماید. جهت عملکرد دقیقتر، کامپیوترها هر چه نزدیکتر به مرکز ثقل خودرو و همسطح با کنسول مرکزی قرار می گیرند.

کامپیوترها از اندوخته انرژی (خازن) جهت حصول اطمینان از عمل کردن سیستم هنگام برخورد استفاده می کنند، هرچند که تغذیه الکتریکی قطع شده باشد.

عملکرد عیب یابی که در خود واحد جا داده شده راننده را از عیب داخل سیستم یا پیکربندی اشتباه با خبر می سازد و باعث روشن شدن چراغ هشدار دهنده می شود. به استثنای ایربگ های مستقل، چراغ هشدار دهنده بر روی صفحه نشانگرها قرار دارد. هنگامی که سویچ باز می شود چراغ مربوط برایچند ثانیه روشن شده و بعد دوباره خاموش می شود.

چراغ هشدار دهنده بر روی صفحه نشانگرها.

 

واحدهای نسل اول

۱- سنسورهای الکترومکانیکی

 

این کامپیوترها را با استفاده از دستگاه عیب یابی نمی توان تست کرد. XR BAG ضروری می باشد.

آنها می توانند اجزاء زیر را مدیریت کنند:

۱- فقط پیش کشنده ها

۲- پیش کشنده ها و کیسه های هوا

 

تست های ممکن:

• ولتاژ تغذیه
• خود عیب یابی (self diagnostic)

کامپیوترها از دو سنسور الکترومکانیکی جهت برآورد شدت برخورد بهره می برند. اولی به انفجار پیش کشنده اختصاص یافته و دومی به انفجار کیسه هوا. آستانه انفجار برای هر یک فرق میکند.

عملکرد این سنسور با استفاده از کلید با تیغه فلزی که در یک حباب شیشه ای محصور شده انجام می شود. هنگام شتاب منفی شدید، آهن ربا حرکت می کند و مقابل حباب ILS قرار می گیرد. کلید یا سویچ تحت تاثیر یک میدان مغناطیسی قرار می گیرد که باعث فعال شدن کلید می شود و باعث عمل کردن مدول های انفجاری پیروتکنیک می شود.

 

واحدهای مستقل

۱- واحد الکترونیکی

۲- چراغ هشدار دهنده

۳- مجموعه باتری

۴- باتری اصلی

۵- باتری ثانویه

خصوصیت ویژه این سیستم ها بهره مندی از یک واحد الکترونیکی (۱) می باشد که به وسیله مجموعه باتری (۳) تغذیه می شود و از باتری خودرو استفاده نمی کند.

در پایان عمر باتری اصلی (۴)، باتری ثانویه برای مدت ۵ هفته تغذیه را دست می گیرد. راننده توسط چشمک زدن چراغ هشدار دهنده (۲) بر روی غربیلک فرمان مطلع می شود. بعلاوه، این چراغ هشدار دهنده راننده را از عیب در سیستم مطلع می سازد.

هشدار: باتری ها هر چهار سال باید جایگزین شوند. پس از جایگزینی، اقدامات شرح داده شده در دفترچه گارانتی و سرویس را انجام دهید.

 

تست های ممکن:

• ولتاژ تغذیه

 

واحدهای نسل دوم:

واحدهای این نسل امکان عیب یابی توسط ابزار عیب یاب را فراهم می سازند. این کامپیوترها پیش کشنده ها، ایربگ های جلو و همینطور با استفاده از سنسورهای برخورد جانبی ایربگ های کناری و پرده ای را (بستگی به تجهیزات داخل خودرو)، کنترل و مدیریت می کنند.

برای برآورد شدت برخورد از سنسورهای الکتریکی جاسازی شده داخل این کامپیوترها استفاده می شود که دو عدد از آن ها در ستون های وسط، چپ و راست قرار گرفته اند و برخوردهای جانبی را گزارش می دهند.

 

ارتباط مولتی پلکس

از زمان سوخت Laguna ll به بعد، کامپیوترهای ایربگ به ارتباط مولتی پلکس تجهیز شدند.

کامپیوتر ایربگ سیگنال می فرستد و دریافت می کند.

کامپیوتر ایربگ در شبکه مولتی پلکس هنگام برخورد به کامپیوترهای ذیل سیگنال (فریم تصادف) را می فرستد:

کامپیوتر ایربگ از صفحه نشانگرها درخواست می کند که چراغ هشداردهنده ایربگ را بدون وقوع تصادف، وقتی که ایربگ سرنشین غیرفعال شده است روشن کند.

کامپیوتر ایربگ همچنین  سیگنال هایی دریافت می کند که عبارتند از:

چنانچه چراغ غیرفعال بودن ایربگ دارای عیبی باشد، کامپیوتر درخواست می کند که چراغ هشدار دهنده عیب روشن شود.

**کامپیوتر ایربگ از سیگنال سرعت خودرو به منظور دقیق تر کردن آستانه عمل کردن مرز مدول های پیروتکنیک استفاده می کند.

 

تست های ممکن:

• ولتاژ تغذیه
• سیستم قفل کننده
• انطباق با ابزار عیب یابی

 

توجه

۱- وقتی که کامپیوتر ایربگ نسل دوم را تعویض می کنید، باید کامپیوتر را طبق تعداد اجزاء پیروتکنیک داخل خودرو پیکربندی کنید.

۲- کامپیوتر ایربگ می تواند شامل پیکربندی شبکه مولتی پلکس نیز باشد (Topology). در نتیجه باید هنگام تعویض پیکربندی شود.

 

مشاهده پارامترهای زمان برخورد:

کامپیوترهای نسل دوم می توانند دارای سناریوی عیب یابی باشند که وضعیت سیستم پیروتکنیک را قبل از برخورد آشکار می سازد این سناریو می تواند اجزاء پیروتکنیکی را که در حین وقوع برخورد عمل کرده اند را آشکار سازد و باعث آن شود که تعمیرات ساده تر انجام شوند.

توصیه ها

کامپیوتر را قبل از انجام مراحل قفل کنید.

• ایربگ مستقل: به مستندات فنی رجوع کنید.
• نسل اول: تغذیه را قطع کنید (فیوز یا باتری) برای چند ثانیه صبر کنید. به مستندات فنی رجوع کنید.
• نسل دوم: قفل کردن با استفاده از دستگاه عیب یابی یا قطع ولتاژ تغذیه به کامپیوتر (فیوز یا باتری) و برای چند ثانیه صبر کنید.

در حین برخورد هنگامیکه پیش کشنده یا ایربگ فعال شده است، واحد الکترونیکی قفل می شود و باید تعویض شود. (بدون استثنا) پس از تعویض