سیال مبرد
به گزارش تارک خودرو: مبردها ترکیبات طبیعی نمی باشند. آنها از روش های سنتتیک ساخته می شوند و خاصیت ویژه ای دارند که می توانند حرارت زیادی را جذب کنند.
در سال ۱۹۹۴ یک نظریه برای اولین بار قوت گرفت که انباشت کلر ناشی از انتشار CFC (کلر و فلر و کربن) در لایه های بالایی اتمسفر می تواند مخرب لایه محافظ زمین (ازن) باشد و همچنین گرمای زمین (اثر گلخانه ای) را تشدید کند.
در میان CFCها که هر کدام سهمی در تخریب لایه ازن دارند، فرئون (R12) که در صنعت خودروسازی استفاده می شد، به طور تخمینی ۲۰% از این مبردها را شامل می شد. بنابراین سازندگان خودرو تصمیم به استفاده از مبرد R134a بعنوان جانشین R12 گرفتند. این مبرد کلر نداشته و لذا به لایه ازن صدمه نمی زند. علاوه بر این سهم کمتری در اثر گلخانه ای زمین دارد.
سیال R134a
از ژانویه ۱۹۹۳ استفاده از گاز R134a بجای R12 شروع شد. این گاز متعلق به خانواده ترکیبات HFCها (هیدرو فلرو کربن) می باشد. این گاز بدون بو، بدون رنگ و غیر قابل اشتعال می باشد.
هشدار: گاز R12 و R134a هرگز نباید مخلوط شوند. تبدیل گاز کولر هر خودرو از R12 و R134a نیاز به تمهیدات و تطبیق اجزاء مدار کولر دارد.
تست های ممکن:
گاز کولر
- فواصل تعویض گاز کولر (از اطلاعات دفترچه ثبت عملیات سرویس و نگهداری اخذ می شود.)
تکمیلی: در مگان اگر سیستم کولر ایراد داشته و بار زیادی از موتور بگیرد در Clip نشان می دهد.
اگر تسمه کولر سفت باشد نیز باعث گرم کردن موتور می شود.
تراکم
کمپرسور
کمپرسور قطعه ای از مدار سرمایش است که در عین حال جزئی از مجموعه موتور خودرو محسوب می شود. این قطعه یک نوع پمپ است که توسط انرژی مکانیکی موتور بحرکت درآمده و باعث افزایش فشار در مدار کولر می گردد. کمپرسور گاز را از خروجی اواپراتور مکیده و سپس فشار آنرا افزایش می دهد و به اندازه نیاز مدار به سوی کندانسور ارسال می کند. این امر گردش سیال مبرد را در مدار بسته امکان پذیر می نماید.
۱- مشخصات کمپرسور بر روی بر چسبی روی بدنه آن قرار دارد.
آبی: مکش
قرمز: تخلیه
۱- کلاچ الکترومغناطیسی
۲- بدنه کمپرسور
۳- سر سیلندر کمپرسور
۴- شیر کنترل (شیر اطمینان)
کمپرسور به موتور (۱) متصل بوده و توسط تسمه (۲) بگردش در می آید. قدرت موتور از طریق کلاچ الکترومغناطیسی (۳) به شفت اصلی کمپرسور منتقل می گردد.
این کلاچ عملکرد کمپرسور را کنترل می کند. و برای همه انواع مدل های کمپرسور یکسان است. کلاچ کمپرسور از اجزای زیر ساخته شده است:
- پولی (۳) که داخل آن بلبرینگ (۶) قرار دارد.
- صفحه کلاچ (۱) که قطعه ای از شفت کمپرسور (۵) است.
- یک بوبین (۲) که بشکل استوانه تو خالی است و به بدنه کمپرسور (۴) متصل می شود و در پولی قرار دارد.
وقتی بوبین (۲) قدرت الکتریکی را دریافت کند با ایجاد میدان مغناطیسی صفحه کلاچ (۱) را به پولی (۳) می چسباند.
بنابراین شفت کمپرسور (۵) با پولی یکپارچه شده و شروع به گردش خواهد کرد.
عملکرد کمپرسور توسط یک کامپیوتر کنترل می شود.
تست های ممکن:
کلاچ الکترومغناطیسی
- وضعیت تسمه (فرسودگی و کشش)
- اتصالات و وضعیت کانکتورها
- بازدید ظاهری درگیری کمپرسور
- تست ولتاژ
- تست مقاومت
دو نوع کمپرسور وجود دارند که عبارتند از:
- کمپرسورهای ظرفیت ثابت
- کمپرسورهای ظرفیت متغیر
کمپرسورهای ظرفیت ثابت
کمپرسورهای ظرفیت ثابت در هر بار گردش شفت حجم ثابتی از گاز را متراکم می کنند. در این کمپرسورها، مقدار ایجاد سرمایش بستگی مستقیم به قطع و وصل کلاچ کمپرسور دارد. معمولا این کمپرسورها، ۵ یا ۷ پیستون دارند.
۱- کلاچ و پولی محرک
۲- بلبرینگ
۳- صفحه نوسانی
۴- پیستونها
۵- دریچه ها
۶- سرسیلندرها
۱- مکش
۲- تخلیه
۳- پیستون
۴- صفحه نوسانی
۵- صفحه بادامکی
۶- شفت
شفت (۶) و صفحه بادامکی (۵) می چرخند و حرکت خود را به صفحه دورانی (تبدیل کننده حرکت دورانی به حرکت رفت و برگشتی) منتقل می کنند. زاویه صفحه نوسانی کورس پیستون (۳) را مشخص می کند. محفظه پیستون توسط سرسیلندر که خود شامل دریچه های مکش و تخلیه که به لوله های مربوطه متصلند، مسدود می گردد. این لوله ها یکی به قسمت فشار بالا که به سمت کندانسور می رود متصل بوده و دیگری به قسمت فشار پایین که از سمت اواپراتور می آید.
کمپرسورهای ظرفیت متغیر
کمپرسورهای ظرفیت متغیر بطور پیوسته حجم گاز متراکم شونده را متناسب با سرمای هوای مورد نیاز در سیستم کولر تنظیم می کند. در واقع نرخ جریان سیال متغیر است.
مزیت این کمپرسورها شامل:
- جلوگیری از نامیزانی گردش موتور خصوصا در موتورهای حجم پایین به هنگام درگیر شدن کلاچ کمپرسور.
- ثابت نگه داشتن دما در اواپراتور در نزدیکی دمای یخ زدگی. دمای هوای وزیده شده به داخل اتاق نیز پایدار می ماند.
- بهبود عمل رطوبت زدایی در محفظه سرنشین.
- کاهش مصرف سوخت.
- افزایش عمر مفید کمپرسور.
ظرفیت کمپرسور با تغییر زاویه صفحه نوسانی تغییر می کند، بدین صورت که تغییر زاویه صفحه نوسانی موجب تغییر کورس پیستون می گردد. تغییرات زاویه صفحه نوسانی از طریق کنترل اختلاف فشار میان فشار مکش و فشار بدنه کمپرسور صورت می گیرد. یک شیر کنترل این اختلاف فشار را تنظیم می کند.
وقتی نیاز به هوای سر زیاد باشد، فشار مکش (۱) از فشار تنظیم شیر (۴) بیشتر می شود (حدود دو بار). این امر جریان گاز را بین اتاقک مکش (۳) و بدنه کمپرسور (۵) نگه می دارد. بنابراین اختلاف فشاری بین اتاقک ها نخواهد بود. پیستون ها (۶) بیشترین کورس را طی کرده و حداکثر حجم را خواهیم داشت.
وقتی نیاز به هوای سرد کم باشد،فشار مکش (۱) به کمتر از فشار تنظیم شیر (۴) افت می کند. این امر موجب باز شدن مسیر عبوری بین اتاقک تخلیه (۲) و بدنه کمپرسور (۵) می شود. شیر تنظیم، جریان بین اتاقک مکش و بدنه کمپرسور را کاهش می دهد. افزایش اختلاف فشار جلوی بازگشت پیستون (۶) را در مرحله ی مکش می گیرد. در نتیجه مقدار زاویه صفحه نوسانی (۷) و کورس پیستون را کاهش می دهد. بدین ترتیب حجم گاز متراکم شده کاهش می یابد.
ظرفیت متغیر توسط شیر کنترل ایجاد می شود.وظیفه این شیر بر اساس تنظیم فشار در بدنه کمپرسور و در نتیجه حرکت دادن صفحه نوسانی است. در اینجا دو نوع از شیر کنترل معرفی می گردد:
الکتریکی
در این سیستم فقط جای کپسول یک بوبین الکترومغناطیسی (۱) قرار دارد. شیر کنترل توسط کامپیوتر و مدار الکتریکی کنترل می گردد. با دریافت سیگنال فرمان (۲) شیر کنترل از طریق دریافت سیگنال مدوله عمل می کند. شیر کنترل بر اساس دمای اواپراتور مقدار فشار بالا در مدار کولر کنترل می گردد.
بادی
این شیر تشکیل شده است از:
- بدنه (۱)
- کپسول الاستیک با تغییر طول در اثر فشارهای مختلف
- یک میله (۳) که با حرکت دادن ساچمه (۴) در مقابل فنر (۵) امکان تنظیم مسر عبوری (x) و (y) توسط کپسول را فراهم می کند.
هشدار: در مواردی که گاز در سیستم کولر با کمپرسور متغیر کم باشد امکان بروز ایراد این کمپرسورها وجود دارد. زیرا در این حالت کمپرسور اتوماتیک در بیشترین ظرفیت کار خواهد کرد و در نتیجه امکان دارد بخوبی توسط روغن روانکاری نشود و قفل شده و گیرپاژ کند. لذا برای محافظت این گونه کمپرسورها باید کامپیوتر طوری برنامه ریزی شود که میزان شارژ گار کولر را در نظر داشته باشد و مواردی که گاز کم است کمپرسور را خاموش کند.
تست های ممکن:
کمپرسور
- کنترل نشتی
- کنترل فشار (فشار بالا و پایین)
- کنترل شیربرقی (ولتاژ و مقاومت)
- کنترل سر و صدای اضافی
روغن کمپرسور
کمپرسور طوری طراحی شده است که مقدار روغن در مدار کولر همیشه گردش داشته باشد.
بر این اساس روغن موجود در کمپرسور چندین وظیفه بر عهده دارد که عبارتند از:
- روانکاری اجراء متحرک (شیر انبساط و کمپرسور)
- کمک به خنک شدن کمپرسور
- تقویت آب بندی اجزاء مختلف (کمپرسور، اتصالات، واشرهای آب بندی و …)
- تخلیه ذرات زائد و ناخالصی ها از مدار
روغن مورد استفاده برای گاز R134a از نوع سینتتیک می باشد. انواع این روغن بر اساس مدل کمپرسور در مدارک فنی مشخص می شود.
هشدار: روغن مدارات تبرید کولر از نوع جاذب رطوبت* می باشد. در هنگام کار باید از تماس این روغن با هوا بکلی اجتناب شود رطوبت جذب شده توسط روغن به جزاء مدار صدمه می زند و راندمان کولر را کم می کند. (کمپرسور، شیر انبساط، مخزن رطوبت گیر)
*می توانند رطوبت هوا را به خود جذب کنند.
تست های ممکن
روغن کمپرسور
- اضافه نمودن روغن هنگام بازیابی گاز کولر و یا تعویض قطعات
میعان (چگالش)
کندانسور
هدف از کندانسور (۱) خارج نمودن حرارت ذخیره شده در گاز هنگام کمپرس شدن و تبخیر شدن می باشد. گاز پس از سرد شدن تبدیل به مایع فشار بالا می گردد. برای افزایش تبادل حرارتی، سیال باید از مقابل هوایی که در اثر حرکت خودرو و فنها ایجاد می گردد عبور نماید. پس از این مرحله سیال آماده انبساط می گردد.
این مبدل حرارتی از چندین ردیف کانال موازی تشکیل شده است.
قطر لوله ورودی که برای گاز است از قطر لوله خروجی که برای مایع است بزرگتر می باشد.
تست های ممکن:
کندانسور
- تمیز بودن اجزاء
- تمیز بودن پره ها
- کنترل نشتی
- بررسی دمایی جریان بالا دست و پایین دست
اساس میعان
وقتی بخار (۱) در تماس با سطح سرد (۲) قرار می گیرد میعان رخ می دهد. یعنی اینکه به حالت مایع (۳) بر می گردد. این پدیده را می توانید با قرار دادن سطح سردی در مقابل ظرف آب جوش مشاهده کنید.
مجموعه فن های خنک کننده
وظیفه اصلی این فن ها، محافظت موتور از گرم شدن بیش از حد است که با عبور سریع هوا از رادیاتور سیستم خنک کننده موتور انجام می گیرد. وظیفه این فن یا فن ها (۱) در قبال سیستم تهویه مطبوع این است که با عبور دادن هوا از میان کندانسور تبادل حرارتی آن را بهبود بخشند.
یک یا دو فن خنک کننده موتور در جلو یا پشت کندانسور قرار داده می شود. براساس طراحی محل نصب، فن ها از نوع دمنده یا مکنده هستند. سرعت گردش فن ها نیز قابل تغییر است.
تست های ممکن:
فن های خنک کننده موتور
- اتصالات و وضعیت کانکتورها
- اندازه مقاومت الکتریکی
- اندازه ولتاژ الکتریکی
فن های خنک کننده دوتایی
در موتورهایی که از دو فن خنک کننده استفاده می کنند، قرارگیری موازی یا سری فن ها می تواند برای تولید سرعت های مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
در فن های دو تایی از ۳ رله الکتریکی جهت عبور انرژی الکتریکی آنها استفاده می شود. اولی (A) مانند یک کلید عمل می کند. این رله هر زمان که کمپرسور فعال شود عمل میکند. در حالت عادی دو رله دیگر (B یا C) برق تغذیه بین فن های دو گانه را تامین می کنند و این فن ها به صورت سری قرار گرفته و در نصف سرعت ماکزیمم خود به گردش در می آیند.
در حالتی که فشار مدار افزایش می یابد کامپیوتر مدار کنترل مدار رله های B و C را تغذیه می کند. رله B یک اتصال زمین برای فن اول که دارای تغذیه است ایجاد می کند. رله C برق مثبت را به فنی که دارای اتصال زمین از قبل بوده است (دومین فن) ارسال می کند. فن ها از حالت سری به حالت موازی در می آیند و با سرعت ماکزیمم خود به گردش در می آیند.
فن خنک کننده تکی
در فن تکی، سری و موازی تنها با استفاده کردن از یک مقاومت، ایجاد می شود. این حالت نیز مشابه توضیحات صفحه قبل بوده و تنها تفاوت اینست که یک مقاومت بجای یکی از فن ها در نظر گرفته شده است. کامپیوتر رله (A) را کنترل می کند. این رله تغذیه الکتریکی را از مسیر یک مقاومت انجام می دهد. موتور فن در دور کم کار خواهد کرد.
وقتی که دما در سیستم خنک کننده افزایش یابد، کامپیوتر رله (B) را کنترل می کند و با تغییر موقعیت کلید رله تغذیه برق مستقیم به سوی موتور فن می رود. در این حالت مقاومت اتصال کوتاه شده و فن در دور ماکزیمم کار خواهد کرد.
سنسور فشار گاز کولر
به منظور مشاهده فشار مدار، یک سنسور در مدار فشار بالا قرار داده شده است.
این سنسور می تواند روی اجزاء ذیل نصب شود:
- رسیور درایر (رطوبت گیر)
- شیلنگ مدار فشار بالا
- کندانسور
هدف از بکارگیری آن حفاظت مدار و اجزاء از مقادیر غیر معمول فشار و تنظیم فشار میعان بوده و از نوع خازنی می باشد.
این سنسور به طور پیوسته کامپیوتر را از مقدار فشار در مدار آگاه می کند. این سیگنال در موارد ذیل توسط کامپیوتر استفاده می شود:
۱– مدیریت ایمنی فشار مدار. (در فشارهای بالاتر از ۲۷ بار و کمتر از ۲ بار کمپرسور از حالت درگیری خارج می شود.)
۲- محاسبه قدرت گرفته شده توسط کمپرسور
کامپیوتر توسط اطلاعات ارسالی توسط این سنسور و مقدار سرعت دورانی کمپرسور تغییرات بار ایجاد شده توسط کمپرسور را محاسبه و تخمین میزند.
۳- درخواست افزایش دور آرام
به منظور بهبود عملکرد سیستم کولر در حالت دور آرام موتور، در حالتی که فشار بالای مدار از ۱۳ بار بیشتر شود، کامپیوتر سیستم تزریق سوخت (ECU) دور آرام موتور را افزایش می دهد.
۴- کنترل عملکرد فن های خنک کننده
عملکرد فن های خنک کننده موتور بستگی به فشار دارد. بعلاوه اینکه در برخی خودروها، سرعت خودرو نیز بحساب آمده و در تعیین این وضعیت نقش دارد.
تست های ممکن:
سنسور فشار
- اتصال و وضعیت کانکتورها
- کنترل انطباق پارامترها با دستگاه عیب یاب
- اندازه گیری مقاومت
- اندازه گیری ولتاژ
انبساط
شیر انبساط
این شیر دو عملکرد دارد:
- سیال مبرد را از فشار بالا به حالت فشار پایین تبدیل می کند که این انبساط است.
- مقدار ارسال سیال منبسط شده را براساس مقدار دمای خروجی اواپراتور تنظیم می کند.
شیر انبساط نزدیک اواپراتور بسته می شود و دو نوع از آن وجود دارد:
- نوع اریفیسی
- نوع ترموستاتیک
شیر انبساط اریفیسی
این نوع در لوله ای بین کندانسور و اواپراتور قرار داده می شود.
تشکیل شده از:
- بدنه پلاستیکی (۱)
- فیلتر ورودی و خروجی (۲)
- لوله کالیبره شده (۳)
اریفیس کالیبره شده یک جهت نصب خاص دارد. سیال از مقطع B وارد می شود و از فیلتر (۲) عبور می کند. قسمتی از سیال بطور کامل در اریفیس کالیبره (۳) به بخار تبدیل می شود. از مقطع A نیز جهت رفتن به اواپراتور خارج می شود.
تنها نقش این قطعه در خصوص انبساط می باشد. تبخیر کامل سیال در این قسمت کنترل نمی شود. این امر بدین معنی است که در قسمت فشار پایین مدار و پیش از کمپرسور نیاز به یک انباره می باشد.
تست های ممکن:
اریفیس کالیبره
- بررسی دماهای بالا دست و پایین دست
- تمیز بودن اجزاء مدار
شیر انبساط ترموستاتیک
قسمت پایینی شیر انبساط ترموستاتیک تشکیل شده از یک لوله ورودی (۱) که با شیر (۲) تنظیم می گردد. در حالی که قسمت بالایی از لوله خارجی (۳) و کپسول ترموستاتیک (۴) تشکیل شده است.
کپسول ترموستاتیک از سیال قابل انبساط (۵)، سوزن متحرک (۶) که در معرض دمای سیال خروجی از اواپراتور (۷) قرار داده می شوند، تشکیل شده است. اگر دما بالا باشد، سیال داخل کپسول منبسط شده و فشار داخل آن افزایش می یابد و دیافراگم سوزن را به سمت پایین فشار می دهد. سوزن شیر انبساط را باز کرده و در نتیجه انبساط و تبخیر در شیر افزایش می یابد. دما به سرعت در اواپراتور کاهش می یابد باعث منقبض شدن سیال در کپسول می شود. شیر بسته تر شده و سیکل مجددا آغاز می گردد.
توجه: توجه شود که فنر نگه دارنده شیر در کارخانه سازنده بارگذاری می شود و شیر انبساط نمی تواند تعمیر یا تنظیم گردد.
تست های ممکن:
شیر انیساط ترموستاتیک
- بررسی دماهای بالا دست و پایین دست
- تمیزی اجزاء
- کنترل نشتی
اصول انبساط
وقتی که یک سیال تحت فشار نگهداری شود، برای مثال در یک تایر و این فشار بطور ناگهانی و سریع کاهش یابد، هوای سرد در محل شیر خروجی ایجاد می گردد.
این پدیده به نام انبساط سیال نامیده می شود و باعث جذب حرارت هوای اطراف می گردد. در نتیجه، برای یک فشار معین، هر چه انبساط سریعتر باشد، هوای سردتری تولید می گردد.
تبخیر
اواپراتور یا تبخیر کننده
اواپراتور (۱) بعد از شیر انبساط قرار دارد. اواپراتور در مسیر هوای گردش داخل محفظه سرنشین قرار می گیرد.
اواپراتور، سیال خارج شده از شیر انبساط را بطور کامل به بخار تبدیل می کند. سیال مبرد در این مرحله حرارت هوای عبوری از اواپراتور را جذب می کند. هوا در دیواره های اواپراتور سرد می شود و رطوبت آن تقطیر می گردد. هوای ورودی به محفظه سرنشین دارای کمی رطوبت می باشد. رطوبت تقطیر شده از طریق یک مجرا به بیرون خودرو ریخته می شود. بعد از توقف مشاهده مقداری آب در زیر خودرو طبیعی است.
اواپراتور از نوع صفحه ای می باشد.
تست های ممکن:
اواپراتور
- تمیزی اجزاء
- تمیزی پره ها
- کنترل نشتی
- بررسی دمایی بالا دست و پایین دست
اصول تبخیر
تبدیل یک سیال مایع به گاز را تبخیر می گویند هر چند سرعت این تبخیر بستگی به نوع سیال دارد. برای مثال اگر شما آب روی پوست خود بریزید، احساس خنکی می کنید و زمانی برای خشک شدن صرف می شود. اگر از الکل به جای آن استفاده کنید، تبخیر سریع تر است و مقدار احساس سرما نیز بیشتر است.
سنسور اواپراتور
سنسور اواپراتور در محل پره های آن و در سردترین جا قرار داده می شود. این سنسور در خودروهایی که کمپرسور ظرفیت ثابت دارند استفاده می شود. این سنسور از نوع ترمیستور NTC یا ضریب کاهنده مقاومت با دما می باشد.
توجه: برخی خودروها که دارای کمپرسور ظرفیت متغیر می باشند نیز سنسور اواپراتور دارند. در این مورد این قطعه فقط جنبه ایمنی و محافظتی برای جلوگیری از خرابی کمپرسور دارد.
وظیفه این سنسور اندازه گیری دمای هوای عبوری از اواپراتور است تا از یخ زدگی و برفک زدگی اواپراتور جلوگیری شود.
هوا حین عبور از اواپراتور خنک می شود. اگر دما کمتر از صفر درجه باشد، رطوبت میعان شده روی پره ها و دیواره اواپراتور یخ می زند. این امر مانع عبور هوا از اواپراتور می شود. برای جلوگیری از این پدیده هر زمان که دما نزدیک صفر درجه سلسیوس شود، برق کلاچ کمپرسور قطع خواهد شد.
کمپرسور به محض افزایش دما دوباره فعال می شود. این پدیده را چرخه قطع و وصل کمپرسور می گویند.
تست های ممکن:
سنسور اواپراتور
- وضعیت اتصالات و کانکتورها
- کنترل انطباق پارامترها توسط دستگاه عیب یاب
- اندازه گیری مقاومت
فیلتراسیون (تصفیه)
مخزن رطوبت گیر
بصورت سری در مدار نصب می شود. این مخزن جزئی از مدار کولر است که هیچ نقشی در تغییرات مدار سرمایش (فشار، دما و …) ندارد. دو مخزن وجود دارد:
- رطوبت گیر
- انباره/خشک کن
رطوبت گیر
رطوبت گیر بین کندانسور و شیر انبساط ترموستاتیک قرار داده می شود. بصورت سری در مدار فشار بالا نصب می گردد.
۱- ورودی سیال
۲- صفحه نگهدارنده
۳- فیلتر
۴- مواد جاذب رطوبت
۵- لوله خروجی
۶- خروجی سیال
تکمیلی: دلیل قرارگیری لوله در ته مخزن رطوبت گیر
۱- جذب ذرات ریز
۲- جذب رطوبت
۳- فقط عبور مایع به سمت اواپراتور
مخزن رطوبت گیر سه وظیفه دارد:
- جذب تغییرات حجمی ناشی از تغییرات دمایی و همچنین جذب ضربات ناشی از عملکرد کمپرسور (بعنوان منبع ذخیره سیال و مخزن انبساط)
- جدا کردن ذرات معلق در سیال برای جلوگیری از مسدود شدن شیر انبساط
- رطوبت زدایی از سیال مبرد.
انباره/خشک کن
انباره/خشک کن بین اواپراتور و کمپرسور و بصورت سری در مدار فشار پایین قرار داده می شود. همچون مخزن رطوبت گیر انباره نیز ۳ وظیفه دارد.
- جدا کردن ناخالصی ها و ذرات در مدار
- خشک کردن سیال مبرد
- ایجاد ذخیره ظرفیتی جهت جذب تغییرات حجمی
توجه: اگر از انباره/خشک کن در مدار فشار پایین استفاده شده باشد، در آن مدار حتما از سیستم شیر انبساط اریفیسی نیز استفاده می شود.
از آنجاییکه اریفیس کالیبره، تبخیر کامل سیال در اواپراتور را تضمین نمی کند لذا از انباره/خشک کن به منظور به تله انداختن مایع خروجی از اواپراتور نیز استفاده می شود.
ورودی از اواپراتور
خروجی به کمپرسور
۱- مایع
۲- مایع و گاز
۳- فیلتر
۴- مواد جاذب رطوبت
هشدار: بدون در نظر گرفتن نوع مخزن (رطوبت گیر/انباره)، در صورت در معرض هوا قرار گرفتن مدار به مدت طولانی، این مخزن باید تعویض گردد.
تست های ممکن:
مخزن رطوبت گیر
- کنترل نشتی
- بررسی دمای بالا دست و پایین دست
اتصالات بین اجزاء
لوله ها جهت اتصال اجزاء مختلف در مدار به منظور انتقال سیال بکار می روند. اتصالات موجود تشکیل شده اند از:
- لوله ها
- شیرهای تغذیه و شارژ
- رابطه ها
- تجهیزات آب بندی
لوله ها
مدار تشکیل شده از:
- لوله های صلب (فولاد یا آلومینیوم)
- شیلنگ های قابل انعطاف (لاستیکی)
- ارتعاش گیر
نکاتی خاص درباره شیلنگ های انعطاف پذیر
۱- نئوپرن: در تماس با سیال مبرد و سازگار با روغن
۲- نایلون: دو لایه محافظ ضد نشتی
۳- پلی اتیلن بافته شده: مقاومت در برابر فشار و انعطاف پذیر
۴- بوتیل: مقاوم در برابر تنش های خارجی
توجه: براساس موقعیت لوله ها در مدار، قطر آنها متفاوت است:
- قطر بزرگ برای مدار حامل گاز
- قطر کوچک برای مدار حامل مایع
تست های ممکن:
لوله ها
- کنترل نشتی
- تمیزی لوله ها
شیر شارژ (پرکردن مدار)
وظیفه شیر مذکور شامل:
- امکان ایجاد اتصال به دستگاه شارژ (۱)
- باز کردن مدار (۲) برای سهولت تعویض گاز کولر و ایجاد خلاء و شارژ مدار
- جلوگیری از نفوذ هوا به داخل مدار
در هر مدار یک یا دو شیر از این نوع نصب می گردد.
نصب شیر تکی:
در محل فشار پایین مدار نصب می شود.
نصب شیر دوبل:
یک شیر در مدار فشار بالا بین کندانسور و شیر انبساط قرار می گیرد. شیر دیگر در مدار فشار پایین بین اواپراتور و کمپرسور قرار می گیرد. قطر محل اتصال هر یک از این شیرها به دستگاه شارژ و شیلنگ های مربوطه برای جلوگیری از اشتباه متفاوت می باشد.
شیر توسط فنر (۱) بسته می شود. وقتی به دستگاه شارژ متصل می گردد، کانکتور بر روی میله فشاری (۲) فشار آورده و فنر (۱) را به پایین می فشارد. شیر باز می گردد. هنگام محل اتصال و یا جدا کردن اتصال کانکتور، عملگر (۳) به گونه ای عمل می کند که مدار از تماس با هوای محیط حفظ شده و از ورود هوا به مدار جلوگیری شود.
تست های ممکن:
شیرهای شارژ
- کنترل نشتی
- سفتی شیرها
رابط ها
رابط ها باید دارای بالاترین سطوح آب بندی باشند. در حقیقت باید بتوانند در مقابل فشار داخل سیستم مقاومت کنند. دو نوع نگهدارنده لوله و اجزاء مدار وجود دارد:
- نگهدارنده های بست مانند (۱)
- نگهدارنده های فلانجی (۲)
تست های ممکن:
رابط ها
- کنترل نشتی
- کنترل سفتی
واشرهای آب بندی
آب بندی مدار بیشتر توسط اورینگ ها انجام می گیرد.
توجه: در هر باز و بست اورینگ ها باید تعویض شوند.
قبل از اتصال و نصب اورینگ باید حتما به روغن کمپرسور آغشته شود.
علت این امر:
- سهولت قرارگیری در محل و سفت کردن
- آب بندی بهتر
توزیع هوا در محفظه سرنشین
دمنده داخل اتاق
برحسب موقعیت گردش هوا و دریچه ها که توسط کاربر انتخاب می شود، هوا به صورت های زیر وارد می شود:
- دوباره گرم شده
- دوباره سرد شده
- در حالت گردش
کیفیت هوا
هوایی که از بیرون به داخل محفظه سرنشین هدایت می شود به همراه خود مقادیر زیادی دود اگزوز، ذرات معلق، گرد و خاک، دوده و آلودگی دارد. برای حل این موضوع برخی خودروها در سر راه این هوا از فیلتر استفاده می کنند. این امر مقادیر ذرات و گرد و خاک را می تواند گاهی تا ۹۰ درصد کاهش دهد.
در بین این آلودگی ها ما باید گازهای آلاینده را از ذرات معلق متمایز نماییم. در حقیقت فیلتر باید از موادی ساخته شده باشد تا بتواند همه گونه آلودگی مختلف را جذب نماید.
تصفیه گازها
گازهایی که باید جذب شوند شامل:
- گازهای اگزوز
- پسمانده های احتراق
در این فیلتر از کربن فعال استفاده شده است.
تصفیه ذرات
ذراتی که باید فیلتر شوند عبارتند از:
- دوده
- گرد و غبار
فیلتر از یک نوع مواد فیبری جهت جذب ذرات معلق هوای ورودی استفاده می کند. این مواد از پلی پروپیلن خاص ساخته شده که خاصیت الکتروستاتیک جذب ذرات را دارند.
در اینجا دو نوع فیلتر وجود دارد:
- فیلترهای ذرات
- فیلترهای گاز و ذرات
تست های ممکن:
فیلتر سیستم کولر و تهویه
- بازدید ظاهری
- فواصل تعویض مطابق با سابقه انجام سرویس های دوره ای
